पर्यावरण माहिती वर आधारित ऑनलाईन चाचणी सोडवा आणि आकर्षक डिजिटल प्रमाणपत्र त्वरित अचूक ई-मेल आयडी वर मिळवा.
👇👇👇👇
👆👆👆👆
🎯 *जागतिक पर्यावरण दिन*
मानवाच्या मूलभूत गरजा भागवण्यासाठी आवश्यक असलेली सर्व संसाधने निसर्गाने योग्य प्रमाणात उपलब्ध करून दिली आहेत. परंतु या संसाधनांच्या व्यवस्थापनामध्ये आणि वापरामध्ये होणाऱ्या आपल्या अनियंत्रित हस्तक्षेपामुळे आणि कृतींमुळे पृथ्वीवरील सजीव सृष्टीच्या विविधतेची कधीही भरून न येणारी हानी होते आहे. जैवविविधतेचा ऱ्हास हा पर्यावरणासाठी आणि एकंदरीत मानवी आरोग्यासाठी हानीकारक ठरत आहे. अनेक प्राणी आणि वनस्पतींच्या प्रजातींची संख्या, त्यांचा भौगोलिक प्रसार कमी होतो आहे. या पार्श्वभूमीवर आज, ५ जून रोजी संयुक्त राष्ट्रांकडून साजऱ्या केल्या जाणाऱ्या जागतिक पर्यावरण दिनाचे यंदाचे संकल्पसूत्र *‘जैवविविधता’* हेच ठरवण्यात आले आहे. संयुक्त राष्ट्रांकडून यंदाचे पर्यावरण दिनाचे यजमानपद भूषविण्याचा मान अतिशय विपुल आणि समृद्ध जैवविविधता असलेल्या कोलंबिया (दक्षिण अमेरिकेतील एक राष्ट्र) आणि जर्मनी या देशांना मिळाला आहे. पृथ्वीवरील एकूण जैवविविधतेच्या तब्बल दहा टक्के जैवविविधता कोलंबिया देशात आढळते. पक्ष्यांची आणि ऑर्किड या पुष्पवनस्पती प्रजातींतील विविधता या देशात सर्वाधिक आहे. तसेच इतर वनस्पती, फुलपाखरे, गोडय़ा पाण्यातील मासे, उभयचर प्राणी यांचीही विविधता येथे विपुल आहे.
जगात साधारणपणे १९६०-७० च्या दशकांत ढासळत्या जैविक संसाधनांबद्दल जनमानसात संवेदनशीलता आणि जागरूकता निर्माण व्हायला सुरुवात झाली. १९७२ साली संयुक्त राष्ट्रांच्या वतीने स्वीडनमधील स्टॉकहोम शहरात मानव आणि पर्यावरण यांच्यातील संबंधांचा आढावा घेण्यासाठी ५ ते १६ जून या काळात एका जागतिक परिषदेचे आयोजन करण्यात आले होते. निसर्गातील सर्व घटकांचे आणि पर्यावरणाचे संवर्धन आणि संरक्षण करण्याच्या दृष्टीने सर्व राष्ट्रांच्या सहभागाने एक ठोस कृती आराखडा आखण्यासाठी आयोजित केलेली ही पहिलीच परिषद होती. या ऐतिहासिक घटनेचे स्मरण राहावे म्हणून दरवर्षी ५ जून हा दिवस ‘जागतिक पर्यावरण दिन’ म्हणून पाळण्यात यावा, असा ठराव या परिषदेत करण्यात आला. आता जगभरातील १५० हून अधिक देश हा दिवस साजरा करतात.
गेल्या काही वर्षांत पर्यावरणीय आव्हानांनी अधिकच गंभीर स्वरूप धारण केले आहे. तापमानवाढ, हवामान बदल यांसारख्या समस्या तर सर्वस्पर्शी झाल्या आहेत. या समस्यांची तीव्रता कमी करायची, तर जैवविविधतेच्या संवर्धनाशिवाय पर्याय नाही, याविषयी जगभरात एकमत झाले आहे. याबद्दल धोरणात्मक पावले उचलली जातीलच/ जायला हवीत; त्यासाठी आपणही जागरूक राहिले पाहिजेच; पण या दृष्टीने वैयक्तिक पातळीवर काय करता येईल? तर, घरगुती कचऱ्याचे व्यवस्थापन करणे, परिसरातील जैवविविधतेची, झाडाझुडपांची काळजी घेणे, तसेच प्लास्टिकचा कचरा होणार नाही याची दक्षता घेणे हे आपणास सहज करता येईल.
👉👉पर्यावरण प्रतिज्ञा👈👈
🌴पर्यावरण प्रतिज्ञा🌴
भारत माझा देश आहे.ही भारतभूमी वैविध्यपूर्ण वनसंपदेने समृद्ध आहे.या भारतभूमीत वसलेले हिमालय,जंगले,पर्वत,नद्या तळी,सरोवरे,धरणे,ही आधुनिक भारताची तीर्थस्थाने आहेत.या भारतभूमीतील समृद्ध आणि सुंदर निसर्गाचे रक्षण करणे हे माझे कर्तव्य आहे.त्यासाठी मी प्रयत्न करीन.मी एकही झाड तोडणार नाही,या उलट मी माझ्या वाढदिवसाला नवीन झाड लावीन.मी माझ्या घरात छपरावर पडणाऱ्या प्रत्येक थेंब माझ्या अंगणातच जिरवीन.पाणी ही आपली राष्ट्रीय संपत्ती आहे.मी पाण्याचा जपून आणि काटकसरीने वापर करीन. वीजबचतीसाठी मी कटिबद्ध आहे.आवश्यक नसतांना मी पंखे,लाईट लावणार नाही.मी घरातला कचरा कचराकुंडीतच टाकेन.मी प्लॅस्टिक ची पिशवी न वापरता कागदी किंवा कापडी पिशवी वापरेण.मी माझ्या घरातील टी.व्ही.चा आवाज कमी ठेवीन.मी तंबाखू, गुटखा,जर्दा,धूम्रपान आदी व्यसन करणार नाही,व दुसऱ्याला देखील व्यसन करू देणार नाही.मी माझ्या वागणुकीने जल,वायू,ध्वनी,प्रदूषण होऊ देणार नाही.मी भारताचा जबाबदार नागरिक असल्याने कोरोना या रोगाचा प्रसार होणार नाही याची काळजी घेऊन मास्क,विशिष्ट अंतर ठेवीन.तसेच दररोज योगा,व्यायाम करून मी माझे आरोग्य चांगले ठेवीन.आणि दुसऱ्यांना चांगल्या आरोग्याच्या सवयी विषयी जनजागृती करेन.मी माझ्या पर्यावरणाचे सदैव रक्षण करीन.
जय हिंद,जय भारत.
*जागतिक पर्यावरण दिनाच्या सर्व भारतीयांना हार्दिक शुभेच्छा*
५ जून आज जागतिक पर्यावरण दिन.....
सगळ्या नैसर्गिक साधन संपत्तीचे रक्षण आणि संवर्धन करण्याची जबाबदारी आपल्या सर्वांची आहे. झाडे लावून व पाणी वाचवून पर्यावरणाचा समतोल राखण्याचा संकल्प सर्वांनी एकत्र येऊन करूया.
निसर्गासारखा नाही सोयरा, गुरु, सखा, माय बाप.....
त्याच्या कुशीमध्ये सारे व्यापताप, मिटतो क्षणात आपोआप.....
*जागतिक पर्यावरण दिन निमित्त हार्दिक शुभेच्छा.....!*
🎯 *जागतिक पर्यावरण दिन*मानवाच्या मूलभूत गरजा भागवण्यासाठी आवश्यक असलेली सर्व संसाधने निसर्गाने योग्य प्रमाणात उपलब्ध करून दिली आहेत. परंतु या संसाधनांच्या व्यवस्थापनामध्ये आणि वापरामध्ये होणाऱ्या आपल्या अनियंत्रित हस्तक्षेपामुळे आणि कृतींमुळे पृथ्वीवरील सजीव सृष्टीच्या विविधतेची कधीही भरून न येणारी हानी होते आहे. जैवविविधतेचा ऱ्हास हा पर्यावरणासाठी आणि एकंदरीत मानवी आरोग्यासाठी हानीकारक ठरत आहे. अनेक प्राणी आणि वनस्पतींच्या प्रजातींची संख्या, त्यांचा भौगोलिक प्रसार कमी होतो आहे. या पार्श्वभूमीवर आज, ५ जून रोजी संयुक्त राष्ट्रांकडून साजऱ्या केल्या जाणाऱ्या जागतिक पर्यावरण दिनाचे यंदाचे संकल्पसूत्र *‘जैवविविधता’* हेच ठरवण्यात आले आहे. संयुक्त राष्ट्रांकडून यंदाचे पर्यावरण दिनाचे यजमानपद भूषविण्याचा मान अतिशय विपुल आणि समृद्ध जैवविविधता असलेल्या कोलंबिया (दक्षिण अमेरिकेतील एक राष्ट्र) आणि जर्मनी या देशांना मिळाला आहे. पृथ्वीवरील एकूण जैवविविधतेच्या तब्बल दहा टक्के जैवविविधता कोलंबिया देशात आढळते. पक्ष्यांची आणि ऑर्किड या पुष्पवनस्पती प्रजातींतील विविधता या देशात सर्वाधिक आहे. तसेच इतर वनस्पती, फुलपाखरे, गोडय़ा पाण्यातील मासे, उभयचर प्राणी यांचीही विविधता येथे विपुल आहे.
जगात साधारणपणे १९६०-७० च्या दशकांत ढासळत्या जैविक संसाधनांबद्दल जनमानसात संवेदनशीलता आणि जागरूकता निर्माण व्हायला सुरुवात झाली. १९७२ साली संयुक्त राष्ट्रांच्या वतीने स्वीडनमधील स्टॉकहोम शहरात मानव आणि पर्यावरण यांच्यातील संबंधांचा आढावा घेण्यासाठी ५ ते १६ जून या काळात एका जागतिक परिषदेचे आयोजन करण्यात आले होते. निसर्गातील सर्व घटकांचे आणि पर्यावरणाचे संवर्धन आणि संरक्षण करण्याच्या दृष्टीने सर्व राष्ट्रांच्या सहभागाने एक ठोस कृती आराखडा आखण्यासाठी आयोजित केलेली ही पहिलीच परिषद होती. या ऐतिहासिक घटनेचे स्मरण राहावे म्हणून दरवर्षी ५ जून हा दिवस ‘जागतिक पर्यावरण दिन’ म्हणून पाळण्यात यावा, असा ठराव या परिषदेत करण्यात आला. आता जगभरातील १५० हून अधिक देश हा दिवस साजरा करतात.
गेल्या काही वर्षांत पर्यावरणीय आव्हानांनी अधिकच गंभीर स्वरूप धारण केले आहे. तापमानवाढ, हवामान बदल यांसारख्या समस्या तर सर्वस्पर्शी झाल्या आहेत. या समस्यांची तीव्रता कमी करायची, तर जैवविविधतेच्या संवर्धनाशिवाय पर्याय नाही, याविषयी जगभरात एकमत झाले आहे. याबद्दल धोरणात्मक पावले उचलली जातीलच/ जायला हवीत; त्यासाठी आपणही जागरूक राहिले पाहिजेच; पण या दृष्टीने वैयक्तिक पातळीवर काय करता येईल? तर, घरगुती कचऱ्याचे व्यवस्थापन करणे, परिसरातील जैवविविधतेची, झाडाझुडपांची काळजी घेणे, तसेच प्लास्टिकचा कचरा होणार नाही याची दक्षता घेणे हे आपणास सहज करता येईल.
👉👉पर्यावरण प्रतिज्ञा👈👈
🌴पर्यावरण प्रतिज्ञा🌴
भारत माझा देश आहे.ही भारतभूमी वैविध्यपूर्ण वनसंपदेने समृद्ध आहे.या भारतभूमीत वसलेले हिमालय,जंगले,पर्वत,नद्या तळी,सरोवरे,धरणे,ही आधुनिक भारताची तीर्थस्थाने आहेत.या भारतभूमीतील समृद्ध आणि सुंदर निसर्गाचे रक्षण करणे हे माझे कर्तव्य आहे.त्यासाठी मी प्रयत्न करीन.मी एकही झाड तोडणार नाही,या उलट मी माझ्या वाढदिवसाला नवीन झाड लावीन.मी माझ्या घरात छपरावर पडणाऱ्या प्रत्येक थेंब माझ्या अंगणातच जिरवीन.पाणी ही आपली राष्ट्रीय संपत्ती आहे.मी पाण्याचा जपून आणि काटकसरीने वापर करीन. वीजबचतीसाठी मी कटिबद्ध आहे.आवश्यक नसतांना मी पंखे,लाईट लावणार नाही.मी घरातला कचरा कचराकुंडीतच टाकेन.मी प्लॅस्टिक ची पिशवी न वापरता कागदी किंवा कापडी पिशवी वापरेण.मी माझ्या घरातील टी.व्ही.चा आवाज कमी ठेवीन.मी तंबाखू, गुटखा,जर्दा,धूम्रपान आदी व्यसन करणार नाही,व दुसऱ्याला देखील व्यसन करू देणार नाही.मी माझ्या वागणुकीने जल,वायू,ध्वनी,प्रदूषण होऊ देणार नाही.मी भारताचा जबाबदार नागरिक असल्याने कोरोना या रोगाचा प्रसार होणार नाही याची काळजी घेऊन मास्क,विशिष्ट अंतर ठेवीन.तसेच दररोज योगा,व्यायाम करून मी माझे आरोग्य चांगले ठेवीन.आणि दुसऱ्यांना चांगल्या आरोग्याच्या सवयी विषयी जनजागृती करेन.मी माझ्या पर्यावरणाचे सदैव रक्षण करीन.
जय हिंद,जय भारत.
*जागतिक पर्यावरण दिनाच्या सर्व भारतीयांना हार्दिक शुभेच्छा*
५ जून आज जागतिक पर्यावरण दिन.....
सगळ्या नैसर्गिक साधन संपत्तीचे रक्षण आणि संवर्धन करण्याची जबाबदारी आपल्या सर्वांची आहे. झाडे लावून व पाणी वाचवून पर्यावरणाचा समतोल राखण्याचा संकल्प सर्वांनी एकत्र येऊन करूया.
निसर्गासारखा नाही सोयरा, गुरु, सखा, माय बाप.....
त्याच्या कुशीमध्ये सारे व्यापताप, मिटतो क्षणात आपोआप.....
*जागतिक पर्यावरण दिन निमित्त हार्दिक शुभेच्छा.....!*
आंतरराष्ट्रीय संस्था
पर्यावरण पूरक संशोधन आणि तंत्रज्ञान विकासासाठी जागतिक समुदायामध्ये सहकार्य निर्माण करण्यसाठी राष्ट्रीय कृती योजनांच्या माध्यमातून प्रयत्न करणे. तंत्रज्ञान विकासामध्ये खासगी क्षेत्राचा सहभाग वाढविणे हा या संस्थाचा एक उद्देश असतो. काही महत्त्वाच्या संस्थाचा आढावा घेऊ. •निसर्ग आणि नैसर्गिक संसाधनांची आंतरराष्ट्रीय संवर्धनसंस्था (IUCN)
मुख्यालय - ग्लँड (स्विर्त्झलंड)
स्थापना - १९४८ मध्ये फाऊंटेनब्लू (फ्रान्स ) बैठकमध्ये या संस्थेची स्थापना झाली.
उद्देश - संकटग्रस्त प्रजातींची ‘रेड लिस्ट’ प्रसिद्ध केली जाते. IUCN ही शासकीय आणि बिगर शासकीय संस्थांची निसर्ग संवर्धनासाठी कार्य करणारी एक संघटना आहे. या संस्थेला संयुक्त राष्ट्रसंस्थेत निरीक्षण दर्जा प्राप्त आहे. भारताने दोनदा या अध्यक्षपद भूषवले आहे. १९८४-९० या काळात एम. एस. स्वामीनाथन तर २००८-१२ या काळात अशोक खोसला अध्यक्ष होते.•इंटरगव्हर्नमेंटल पॅनेल ऑन क्लायमेट चेंज (IPCC)
मुख्यालय - जिनिव्हा
स्थापना - १९८८मध्ये संयुक्त राष्ट्रसंघ पर्यावरण कार्यक्रम आणि जागतिक हवामानशास्त्रीय संघटना यांनी केली. ही संघटना केवळ WMO आणि UNEP च सदस्यांसाठी खुली आहे.
उद्देश - हवामानबदल आणि त्यांचे विविध परिणाम या विषायावर संपूर्ण जगाला स्पष्ट आणि शास्त्रीय दृष्टिकोन व माहिती देणारी ही आंतराष्ट्रीय संस्था आहे. ही संस्था स्वतः संशोधन करत नाही. हीने २००७ सालचे शांततेचे नोबेलही मिळवले आहे. •संयुक्त राष्ट्रसंघ पर्यावरण कार्यक्रम (UNEP)
मुख्यालय - नैरोबी (केनिया)
स्थापना - १९७२ मध्ये स्टॉकहोम परिषदेत या संस्थेची स्थापना केली.
उद्देश - जागतिक आणि प्रादेशिक पातळीवरील पर्यावरणीय विषयासंदर्भात यूनोची ही अधिकृत संस्था आहे. जागतिक पर्यावरण सुविधांच्या अंमलबजावणी संस्थांपैकी ही एक संस्था आहे. यांनी भारतात सौर ऊर्जा प्रकल्पाना मदत पुरवली आहे. •वर्ल्ड वाइल्डलाइफ फंड (WWF)
मुख्यालय - न्यूयॉर्क
स्थापना - १९६१मध्ये या संस्थेची स्थापना झाली जायंट पांडा हे या संस्थेचे बोधचिन्ह आहे.
उद्देश - जगभरातील विविध पर्यावरण संवर्धन कार्यक्रम ही संस्था पाठबळ देते. पर्यावरणाच्या संवर्धन, संशोधनावर कार्य करणारी ही आंतराष्ट्रीय बिगर सरकारी संस्था आहे.•बर्ड लाइफ इंटरनॅशनल
मुख्यालय - केंब्रिज
स्थापना - १९२२मध्ये या संस्थेची स्थापना झाली.
उद्देश - जगातील निसर्ग संवर्धनासाठी असणारी सर्वांत मोठी भागीदारी असणारी ही संस्था आहे. पक्षी संवर्धनात अग्रेसर असणारी संस्था आहे. प्रजातीचा बचाव आणि अधिवास व प्रदेशांचे संवर्धन यासारखी कामे ही संस्था करते.•हरित हवामान निधी
मुख्यालय - सोंग्डो (दक्षिण कोरिया)
स्थापना - २००९ मध्ये या कोपेन हेगेन येथे झालेल्या कोप-१५ मध्ये स्वीकारण्यात आलेल्या कोपेनहेगेन करारात कोपेनहेगेन हरित हवामान निधीचा उल्लेख सर्वप्रथम करण्यात आला. २०१०मध्ये कॅन्कुन येथील कोप - १६ मध्ये निधीची स्थापना करण्यात आली.
उद्देश - हवामान बदलाशी अनुकूलन आणि उपशमन घडवून आणण्यासाठी विकसनशील राष्ट्रांना मदत व्हावी या हेतूने UNFCCC अंतर्गत या निधीची स्थापना केली. हा निधी विकसनशील सदस्य राष्ट्रांमधील विविध प्रकल्प, कार्यक्रम, धोरणे व इतर कृतींना आर्थिक सहाय्य करतो. जागतिक बँक ही या निधीची तात्पुरती विश्वस्थ म्हणून कार्य करते आहे.
संकलित माहिती
पर्यावरण पूरक संशोधन आणि तंत्रज्ञान विकासासाठी जागतिक समुदायामध्ये सहकार्य निर्माण करण्यसाठी राष्ट्रीय कृती योजनांच्या माध्यमातून प्रयत्न करणे. तंत्रज्ञान विकासामध्ये खासगी क्षेत्राचा सहभाग वाढविणे हा या संस्थाचा एक उद्देश असतो. काही महत्त्वाच्या संस्थाचा आढावा घेऊ. •निसर्ग आणि नैसर्गिक संसाधनांची आंतरराष्ट्रीय संवर्धनसंस्था (IUCN)
मुख्यालय - ग्लँड (स्विर्त्झलंड)
स्थापना - १९४८ मध्ये फाऊंटेनब्लू (फ्रान्स ) बैठकमध्ये या संस्थेची स्थापना झाली.
उद्देश - संकटग्रस्त प्रजातींची ‘रेड लिस्ट’ प्रसिद्ध केली जाते. IUCN ही शासकीय आणि बिगर शासकीय संस्थांची निसर्ग संवर्धनासाठी कार्य करणारी एक संघटना आहे. या संस्थेला संयुक्त राष्ट्रसंस्थेत निरीक्षण दर्जा प्राप्त आहे. भारताने दोनदा या अध्यक्षपद भूषवले आहे. १९८४-९० या काळात एम. एस. स्वामीनाथन तर २००८-१२ या काळात अशोक खोसला अध्यक्ष होते.•इंटरगव्हर्नमेंटल पॅनेल ऑन क्लायमेट चेंज (IPCC)
मुख्यालय - जिनिव्हा
स्थापना - १९८८मध्ये संयुक्त राष्ट्रसंघ पर्यावरण कार्यक्रम आणि जागतिक हवामानशास्त्रीय संघटना यांनी केली. ही संघटना केवळ WMO आणि UNEP च सदस्यांसाठी खुली आहे.
उद्देश - हवामानबदल आणि त्यांचे विविध परिणाम या विषायावर संपूर्ण जगाला स्पष्ट आणि शास्त्रीय दृष्टिकोन व माहिती देणारी ही आंतराष्ट्रीय संस्था आहे. ही संस्था स्वतः संशोधन करत नाही. हीने २००७ सालचे शांततेचे नोबेलही मिळवले आहे. •संयुक्त राष्ट्रसंघ पर्यावरण कार्यक्रम (UNEP)
मुख्यालय - नैरोबी (केनिया)
स्थापना - १९७२ मध्ये स्टॉकहोम परिषदेत या संस्थेची स्थापना केली.
उद्देश - जागतिक आणि प्रादेशिक पातळीवरील पर्यावरणीय विषयासंदर्भात यूनोची ही अधिकृत संस्था आहे. जागतिक पर्यावरण सुविधांच्या अंमलबजावणी संस्थांपैकी ही एक संस्था आहे. यांनी भारतात सौर ऊर्जा प्रकल्पाना मदत पुरवली आहे. •वर्ल्ड वाइल्डलाइफ फंड (WWF)
मुख्यालय - न्यूयॉर्क
स्थापना - १९६१मध्ये या संस्थेची स्थापना झाली जायंट पांडा हे या संस्थेचे बोधचिन्ह आहे.
उद्देश - जगभरातील विविध पर्यावरण संवर्धन कार्यक्रम ही संस्था पाठबळ देते. पर्यावरणाच्या संवर्धन, संशोधनावर कार्य करणारी ही आंतराष्ट्रीय बिगर सरकारी संस्था आहे.•बर्ड लाइफ इंटरनॅशनल
मुख्यालय - केंब्रिज
स्थापना - १९२२मध्ये या संस्थेची स्थापना झाली.
उद्देश - जगातील निसर्ग संवर्धनासाठी असणारी सर्वांत मोठी भागीदारी असणारी ही संस्था आहे. पक्षी संवर्धनात अग्रेसर असणारी संस्था आहे. प्रजातीचा बचाव आणि अधिवास व प्रदेशांचे संवर्धन यासारखी कामे ही संस्था करते.•हरित हवामान निधी
मुख्यालय - सोंग्डो (दक्षिण कोरिया)
स्थापना - २००९ मध्ये या कोपेन हेगेन येथे झालेल्या कोप-१५ मध्ये स्वीकारण्यात आलेल्या कोपेनहेगेन करारात कोपेनहेगेन हरित हवामान निधीचा उल्लेख सर्वप्रथम करण्यात आला. २०१०मध्ये कॅन्कुन येथील कोप - १६ मध्ये निधीची स्थापना करण्यात आली.
उद्देश - हवामान बदलाशी अनुकूलन आणि उपशमन घडवून आणण्यासाठी विकसनशील राष्ट्रांना मदत व्हावी या हेतूने UNFCCC अंतर्गत या निधीची स्थापना केली. हा निधी विकसनशील सदस्य राष्ट्रांमधील विविध प्रकल्प, कार्यक्रम, धोरणे व इतर कृतींना आर्थिक सहाय्य करतो. जागतिक बँक ही या निधीची तात्पुरती विश्वस्थ म्हणून कार्य करते आहे.
संकलित माहिती
