२९ जुलै
🐅 जागतिक व्याघ्र दिन 🐅
२९ जुलै २०१० रोजी रशिया मधील सेंट पीटर्सबर्ग येथे भरलेल्या व्याघ्र परिषदेत हा दिवस जागतिक व्याघ्र दिन म्हणून घोषित करण्यात आला.
29 जुलै हा दिवस 'जागतिक व्याघ्र दिवस' म्हणून साजरा करताना वाघोबांचे जंगली अस्तित्व सुरक्षित राहते आणि ती गगनभेदी डरकाळी पुन्हा एकदा चालू केली जाते.
वाघ हे नाव उच्चारताच जंगलांत निर्धास्त चळवळ, काळजाचा थरकाप उडविणारे डरकाल अशा अनेक असंख्य गुणधर्म समोर येतात. पण खेळ, मनोरंजन, स्वातंत्र्यंतर वाढत लोकसंख्यामुळे वाघांच्या प्रवासावर आक्रमण होते. म्हणूनच हा डरका लुप्त होणार आहे. 29 जुलै हा दिवस 'जागतिक व्याघ्र दिवस' म्हणून साजरा करताना वाघोबांचे जंगली अस्तित्व सुरक्षित राहते आणि ती गगनभेदी डरका पुन्हा एकदा चालू केली जाते.
पुढील वर्षी ऑक्टोबर मध्ये व्हायगणनेला सुरुवात होईल. ही गणना पूर्ण झाली आहे 2018 च्या डिसेंबर मध्ये आकडेवारीत येण्याची शक्यता आहे. या गणनेत वाघांची संख्या दोन हजार 500 पर्यंत जाण्याचा अंदाज संशोधक व वाइल्डलाईफ कन्झर्व्हेशन ट्रस्टचे अध्यक्ष अनिश अंधेरिया यांनी वर्तविले.
2010 मध्ये वाघांची संख्या एक हजार 700 होती. हा आकडा 2014 च्या आकडेवारीनुसार दोन हजार 226 पर्यंत पोहोचला. हा वाढ आनंददायी असली तरी जंगलाची गुणवत्ता कमी होत आहे. मध्येमध्ये.
महाराष्ट्र, केरळ, मध्य प्रदेश, कर्नाटक, उत्तराखंड, आसाम, तामिळनाडू या राज्यांमध्ये वाघांची वाढ झाली आहे. ज्या राज्यांमध्ये वाघांची संख्या वाढत आहे तेथे संस्था, सरकार, स्थानिक यांचे संयुक्त प्रयत्न यशस्वी झाले आहेत. यामध्ये वन्यप्राणींची सुरक्षा अधिक आहे आणि कायद्याची भीती असणे आवश्यक आहे.
बोर अभयारण्य ऑगस्ट 2014 मध्ये टिगार प्रकल्पाची गुणवत्ता दिली गेली. भारतातील एक नवीन आणि सर्वात लहान पण जैवविविधतेने नटलेला असा वाघ प्रकल्प आहे. 2010 मध्ये चांदोली राष्ट्रीय उद्यान आणि कोयना वन्यजीव अभयारण्य तहगार प्रकल्पाची (सह्याद्री टिगर प्रकल्प) दर्जा देण्यात आला. एकूण क्षेत्र 1165.56 चौ. किमी येथे आहे 5-7 वाघ आढळतात.
भारत हा जगातील सर्वाधिक वाघ देश आहे. त्यातही एकट्या महाराष्ट्रात 69 वाघांची वाढ झाली. वाघांची वाढ म्हणजे वनवृद्धी प्रतीक आहे. नागपूर विभागात वाघ टप्प्याटप्प्याने खासकरून मोठ्या प्रमाणात वाघ वाढल्यामुळे नागपूर हे जागतिक टायगर कॅपिटल म्हणून उदयास येत आहे.
वाघ हा भारताचा राष्ट्रीय प्राणी आहे. फेलिडी या मार्जार कुळातील सर्वात मोठे प्राणी आहे. आज देशभरात 39 टिगर प्रकल्प आहेत. वाघांचे अधिवास घनदाट जंगलात असतकारणे हे ठिकाण जमिनीची धूप नाही. परिणामी पाण्याचे स्रोत कायम राहतात. या स्रोतामुळेच 39 व्याघ्र प्रकल्पातून छोटया-मोठ्या 350 पेक्षा अधिक नद्यांचा उगम होतो. भूगर्भात पाणी पातळी खूप चांगली राहण्यास मदत करते. त्यातून जैवविविधतेचे संवर्धन होते. यावरून आपण टायगर प्रकल्पाचे महत्त्व लक्षात घेता येईल.
🐯वाघाच्या प्रजाती🐅
🐾बंगाल टायगर: भारत, बांगलादेश, नेपाळ, भूतान, म्यानमार आणि दक्षिण तिबेटमध्ये ही प्रजाती आढळते.
🐾इंडोचायनीज टायगर: कंबोडिया, चीन, म्यानमार, थायलँड आणि व्हिएतनामच्या डोंगराळ भागांमध्ये हा वाघ सापडतो.
🐾मलयन टायगर: मलय बेटावर वाघाची ही प्रजाती सापडते.
🐾सायबेरियन टायगर: सायबेरियामध्ये वाघाची ही प्रजाती आढळते.
🐾साउथ चीन टायगर: वाघाची ही प्रजाती चीनच्या दक्षिण भागात आढळते.
🐾सुमात्रन टायगर: ही प्रजाती सुमात्रा बेटावर आढळते.
